การประเมินการเปลี่ยนแปลงของการใช้ประโยชน์ที่ดินในพื้นที่ป่าคุ้มครองในจังหวัดเชียงใหม่ ประเทศไทย โดยใช้วิธีการวิเคราะห์ทางภูมิศาสตร์

บทนำ: การพัฒนาเขตพื้นที่คุ้มครองในประเทศไทยมีวัตถุประสงค์เพื่ออนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและธรรมชาติให้กับสัตว์ป่าและมนุษย์และเพื่อป้องกันภัยพิบัติที่อาจเกิดขึ้น โดยมีความจำเป็นต้องเพิ่มประสิทธิภาพของพื้นที่คุ้มครอง เนื่องจากมีการละเลยด้านกฎระเบียบในบางพื้นที่ โดยเฉพาะในจังหวัดเชียงใหม่ซึ่งกำลังเผชิญกับการสูญเสียพื้นที่ป่าธรรมชาติที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงทางพื้นที่ ดังนั้นจึงต้องประเมินประสิทธิภาพของพื้นที่คุ้มครองป่าไม้ การศึกษาครั้งนี้มุ่งเน้นวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงของการใช้ประโยชน์ทางพื้นที่ในจังหวัดเชียงใหม่ในช่วงสองทศวรรษ (2538-2558) โดยครอบคลุมพื้นที่ 4 ประเภท ได้แก่ ป่าไม้ เกษตรกรรม เมือง และแหล่งน้ำ โดยปกคลุมพื้นที่คุ้มครองทั้งภายในและภายนอก ผลการวิจัยชี้ให้เห็นว่าการจัดตั้งพื้นที่คุ้มครองช่วยลดการขยายตัวของเมืองเมื่อเทียบกับพื้นที่ที่ไม่มีการป้องกัน และยังช่วยรักษาผืนป่าขนาดย่อมอย่างมีประสิทธิภาพ และผืนป่ามีขนาดใหญ่กว่าในพื้นที่ที่ไม่มีการป้องกัน อย่างไรก็ตามพื้นที่เกษตรกรรมที่อยู่ในพื้นที่คุ้มครองมีขนาดเล็กกว่าและมีความหนาแน่นสูงกว่าในพื้นที่ที่ไม่มีการป้องกัน สรุปได้ว่าสาเหตุหลักของการสูญเสียพื้นที่ป่าในจังหวัดเชียงใหม่คือการเปลี่ยนผ่านไปสู่พื้นที่เกษตรกรรม และการกำหนดเขตอุทยานแห่งชาติและเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสามารถช่วยอนุรักษ์พื้นที่ป่าดังกล่าวได้อย่างมีประสิทธิภาพ